Henryk Zwierzchowski urodził się 24 października 1926 w Łodzi. Dyplom lekarza medycyny otrzymał w 1952 w łódzkiej Akademii Medycznej. W rodzinnym mieście rozpoczął pracę w Szpitalu Ortopedyczno-Urazowym im. dr Z. Radlińskiego. W 1957 zdobył specjalizację II stopnia z ortopedii i traumatologii. Od 1964 został zatrudniony w utworzonej w tym samym roku Katedrze i Klinice Ortopedii. Stopień doktora nauk medycznych uzyskał w 1964, doktora habilitowanego w 1974, a tytuł profesora w 1984. W latach 1980-1985 kierował Kliniką Ortopedii Instytutu Chirurgii, a od 1985 do chwili przejścia na emeryturę 1 października 1997 Katedrą i Kliniką Ortopedii. Działalność naukowa dotyczyła głównie zagadnień patologii stawu biodrowego, w szczególności rozwojowej dysplazji i zwichnięcia biodra. W 1985 w Łodzi zapoczątkował i rozpowszechnił w kraju ultrasonograficzną diagnostykę w profilaktyce i leczeniu rozwojowej dysplazji stawu biodrowego u noworodków i niemowląt. Honorowy Członek PTOiTr. Za szczególne zasługi dla ortopedii dziecięcej w Polsce wyróżniony w 2010 przez Sekcję Ortopedii Dziecięcej naszego Towarzystwa. W latach 1995-1997 był konsultantem regionalnym ds. ortopedii. W PTOiTr. pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego i prezesa Oddziału Łódzkiego. Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Pamiętam rok 1988, kiedy pojechałem wraz z żoną i rocznym synem na urlop do Kudowy Zdroju. Po 2 dniach jednak opuściłem rodzinę i udałem się do Łodzi na bezpłatny i jeden z najlepszych w ogóle kursów w moim życiu. Przywitał nas serdecznie prof. Zwierzchowski, a z wykładowców zapamiętałem głównie 2 nazwiska: prof. Kryspina Niedzielskiego i dr n. med. Pawła Gancarka. Szkolenie dotyczyło głównie ultrasonograficznej diagnostyki rozwojowej dysplazji stawu biodrowego i było podzielone na część teoretyczną i praktyczną. Kryspin, aby zagraniczne prezentacje video przedstawić w języku polskim, sam nagrywał swoje tłumaczenie i „podkładał własny głos”. A proszę mi wierzyć, to bardzo trudne i piszę to jako osoba, która się na tym zna, ze względu na doświadczenia muzyczne. Również fantastyczna była część praktyczna, z bardzo dużą liczbą niemowląt, którym każdy z uczestników miał okazję wykonać badanie USG. Prof. Zwierzchowski nad wszystkim czuwał, często do nas przychodził i dzielił się swoją ogromną wiedzą. Był również czas na tematy osobiste, nie związane merytorycznie z moim pobytem w Łodzi. Po kursie wróciłem do rodziny, aby spędzić wspólnie resztę urlopu, a potem wprowadziłem badanie ultrasonograficzne stawów do codziennej praktyki w moim szpitalu, szkoląc także radiologów. Niestety, ten wspaniały lekarz i nauczyciel, człowiek niezwykle dobry i przyjazny, zmarł 23 sierpnia 2019. Niestety, nie zdążyłem uhonorować Profesora Odznaczeniem „Zasłużony dla Polskiej Ortopedii i Traumatologii”.
Damian Kusz
